Εγκλωβισμός

«Είμαι εγκλωβισμένος σε αυτή την κατάσταση και δεν ξέρω τι να κάνω…» πόσες φορές έχετε ακούσει αυτή τη φράση από κάποιο φίλο ή συγγενή ή για να είμαστε περισσότερο ειλικρινείς, πόσες φορές έχετε βρεθεί στη συναισθηματική κατάσταση που περιγράφει αυτή η φράση. Το πρώτο και βασικότερο συναίσθημα που κρύβεται από πίσω είναι ο φόβος, μόνο που είναι ένας φόβος που όσο “θαρραλέοι” κι αν είμαστε κάτι μας κρατάει από το να τον αντιμετωπίσουμε… το γιατί συμβαίνει αυτό βρίσκεται καλά κρυμμένο σε συνήθειες, ρόλους, ακόμα και αυταπάτες! Όταν φοβόμαστε για παράδειγμα το ύψος, είναι ξεκάθαρο τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μπορεί, εύκολα ή δύσκολα, με μία συμπεριφορική αντιμετώπιση να ξεπεράσουμε ή να μειώσουμε το φόβο. Όταν όμως αυτό που φοβόμαστε είναι η αλλαγή που θα συμβεί σε εμάς και τους γύρω μας όταν μία δυσάρεστη κατά τ’ άλλα κατάσταση πάψει να υφίσταται, τότε τα πράγματα

Γίνονται αρκετά πιο “άβολα” και “δύσκολα”. Ίσως ένα παράδειγμα θα βοηθούσε στην κατανόηση μιας τέτοιας κατάστασης. Συνήθως ακούμε «είμαι εγκλωβισμένος σε αυτή τη σχέση… δεν θέλω άλλο να είμαι μαζί του/της, αλλά δεν μπορώ να φύγω»…. Η λέξη εγκλωβισμός με την πραγματική της έννοια περιγράφει μία κατάσταση όπου το άτομο βρίσκεται κυριολεκτικά δεμένο από κάπου ή τεράστια τείχη τα οποία αποκλείουν την οποιαδήποτε φυγή σε οποιαδήποτε κατεύθυνση. Αν λοιπόν καμία από τις δύο καταστάσεις αυτές δεν υφίσταται κυριολεκτικά, τότε ίσως η αλήθεια πίσω από τη φράση είναι «φοβάμαι να τελειώσω αυτή τη σχέση, γιατί ενώ δεν περνάω καλά μαζί του/της τουλάχιστον έχω κάποιο/α» ή ακόμα «φοβάμαι να πάρω την ευθύνη να τελειώσω αυτή τη σχέση γιατί μπορεί τελικά αυτό να αξίζω… κι αν χωρίσω… μετά τι? Τουλάχιστον τώρα ξέρω». Εγκλωβιζόμαστε πραγματικά σε μία συναισθηματική δύνη όταν στο πίσω μέρος του μυαλού μας πιστεύουμε ότι παίρνουμε αυτό που μας αξίζει, γιατί η πραγματικότητα λέει πως η αυτοσυντήρησή μας προστάζει την απομάκρυνση από καταστάσεις που μας «αρρωσταίνουν» ή μας «βαραίνουν»… ο μόνος λόγος για να μείνει το σώμα μας σε έναν χώρο που έχει 40 βαθμούς, όταν μπορούμε να ανοίξουμε την πόρτα και να μπει δροσιά, είναι αν πιστεύουμε ότι οι 40 είναι φυσιολογικοί γιατί σε τέτοια θερμοκρασία μεγαλώσαμε… με άλλα λόγια, ένας έφηβος (και όχι μόνο!) που φωνάζει πως είναι εγκλωβισμένος λόγω των γωνιών του που εκείνοι αποφασίζουν πως θα ζει γιατί του παρέχουν στέγη και χρήματα, απλά φωνάζει : πρέπει να ωριμάσω και να πάρω την ζωή μου στα χέρια μου και κάτι τέτοιο φοβάμαι (δεν είμαι έτοιμος) να το αντιμετωπίσω… πώς θα γίνω αυτός που θα αποφασίζει για μένα και θα έχει και την ευθύνη?». Κι επειδή σίγουρα όσοι έχουν βρεθεί σε μία από τις παραπάνω καταστάσεις έχουν προσπαθήσει με λόγια και κουβέντες να την αλλάξουν, όπως «τα έχω πει χιλιάδες φορές και κανένας δεν με ακούει» ή «έχω πει τι με ενοχλεί, και τίποτα δεν αλλάζει», να υπενθυμίσω μία πραγματικότητα: η ατμόσφαιρα δεν θα δροσίσει αν φωνάζουμε «ζεσταίνομαι!»… θα δροσίσει αν ανοίξουμε την πόρτα… αν δηλαδή δράσουμε… πράξουμε… κινηθούμε. Τελικά, ίσως ο εγκλωβισμός να είναι ένα παιχνίδι της ψυχής, ένα τροχοπέδη του μυαλού… ή καλύτερα μία αντίσταση προς την ενηλικίωση και την ανάληψη ευθυνών.