O φόβος μου, οι φοβίες μου και το άγχος…
«Όχι, δεν φοβάμαι… απλά έχω λίγο άγχος»… αυτή είναι μία από τις πιο ψευδείς δηλώσεις που μπορεί να κάνει κάποιος, πρώτα στον εαυτό του και έπειτα στους γύρω του. Παρ’ ότι μας είναι πιο εύκολο να παραδεχτούμε ότι αγχωνόμαστε με μία κατάσταση, δεν σημαίνει πως σαν “εξέλιξη” συναισθήματος έχουμε δίκιο. Ο φόβος, όπως και ο θυμός, είναι ένα ακόμα παρεξηγημένο συναίσθημα και μάλιστα τόσο παρεξηγημένο που λίγοι το παραδέχονται και ακόμα πιο λίγοι γνωρίζουν πως εξαιτίας του επιβιώνουμε ως είδος.
Ο φόβος κάνει ένα βρέφος να κλαίει όταν πεινάει προκειμένου να ταϊστεί κι έτσι να επιβιώσει, ο φόβος για διάφορες επικίνδυνες καταστάσεις μας αποτρέπει από το να πράξουμε με κίνδυνο προς τη ζωή μας και αυτός είναι που μας κάνει να παλεύουμε για ισορροπίες και αναμενόμενες αντιδράσεις! Οτιδήποτε μπορεί να μας “απειλήσει”, με οποιαδήποτε μορφή, οφείλουμε να το φοβόμαστε έτσι ώστε να προφυλασσόμαστε. Και σε αυτή την περίπτωση βέβαια, όπως και σε κάθε άλλη, ισχύει ο κανόνας του μέτρου, γιατί αν ο φόβος γίνει “κανόνας”, τότε αλλάζει όνομα, χρήση και επίπεδο… λέγεται φοβία, υπάρχει όχι για να διατηρούμαστε στη ζωή αλλά για να καταδυναστεύει τη ζωή μας και περνάει στο επίπεδο του παραλογισμού.
Για να τα καταλάβουμε όμως όλα αυτά, όχι σαν λέξεις αλλά σαν κλιμάκωση συναισθημάτων, χρειάζεται να δούμε αφενός την πορεία που ακολουθείται και αφετέρου το σημείο που το όριο ξεπερνιέται και το λογικό γίνεται παράλογο. Κι επειδή πιο ασαφές όριο δεν υπάρχει, ο μόνος τρόπος “να το ζυγίσουμε” είναι κρατώντας τον κανόνα της μη δυσαρέσκειας… γιατί πάντα όταν σε μία κατάσταση αισθανόμαστε δυσάρεστα κάτι δεν πάει καλά! Εν αρχήν λοιπόν ο φόβος… έπειτα το άγχος το οποίο έρχεται προκειμένου να στρέψει το σώμα και το πνεύμα μας σε κατάσταση εγρήγορσης έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί αυτό που μας τρομάζει (και το ρήμα “αντιμετωπίζω” δεν είναι τυχαίο). Όσο κι αν μας έχει τρομάξει η κατάσταση που αντιμετωπίσαμε, από τη στιγμή που σταθήκαμε απέναντί της, την αντικρούσαμε και δώσαμε τη μάχη μας, στο τέλος μόνο ανακούφιση μπορεί να νιώσουμε, άρα ο κανόνας της μη δυσαρέσκειας ισχύει. Αν όμως για τον οποιοδήποτε λόγο το ψυχικό μας όργανο γενικεύσει τον φόβο και δεν τον αντιμετωπίσει τότε οδηγούμαστε σε μία κατάσταση διαρκούς εγρήγορσης με ένα άγχος που δεν αντιλαμβανόμαστε από πού ξεκινάει και πού τελειώνει… ένα άγχος που κατακλύζει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας… ένα άγχος που τρέφεται από γενικευμένο φόβο και τρέφει όλες αυτές τις σκέψεις που μας κάνουν να μην μπορούμε να χαρούμε τίποτα στην καθημερινότητά μας.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο αποτρεπτικό στο να ζήσουμε, από το να φοβόμαστε τις ίδιες μας τις σκέψεις και δεν υπάρχει τίποτα πιο ικανοποιητικό στο να ζούμε από το να αντιμετωπίζουμε και να φέρνουμε εις πέρας μια κατάσταση όσο κι αν μας φοβίζει!